Фразеологічний словник сучасної польської мови

Фразеологічний словник сучасної польської мови

Słownik Frazeologiczny współczesnej polszczyzny

●   4 tysiące związków wyrazowych zebranych w 6 tysiącach haseł

●   10 tysięcy cytatów dokumentujących użycie frazeologizmów

●   obszerny i zróżnicowany zestaw źródeł, zapewniający słownikowi wiarygodność

●   nowe frazeologizmy, np. radosna twórczość, puszcie kogoś w skarpetkach, Mrozek by tego nie wymyślił

●   schematy łączliwości składniowej oraz informacje o pochodzeniu niektórych związków wyrazowych

●   największy w pełni współczesny słownik frazeologiczny polszczyzny

“Słownik Frazeologiczny współczesnej polszczyzny” ten jest największym słownikiem frazeologicznym polszczyzny od czasu wielce zasłużonego dla leksykografii polskiej słownika Stanisława Skorupki. Przebogaty słownik Skorupki, wielokrotnie wznawiany, jest prawdziwym skarbcem związków wyrazowych, zarówno stałych, idiomatycznych, jak tzw. łączliwych i luźnych, których składniki zachowały jeszcze pewną niezależność. Niestety ten skarbiec polszczyzny, w miarę upływu czasu, zyskuje wprawdzie coraz większą wartość historyczną, ale coraz mniej staje się użyteczny jako poradnik do codziennego użytku dla większości odbiorców. Istnieje więc pilna potrzeba opracowania nowego dużego słownika frazeo­logicznego, którą różni wydawcy w ostatnich latach starają się zaspokoić.

“Słownik Frazeologiczny współczesnej polszczyzny”, który dajemy Czytelnikom, jest rozszerzeniem Podręcznego słownika frazeologicznego języka polskiego, wydanego przez PWN w 1995 r. w przeznaczonej dla szkół serii Z Krukiem. Ci sami autorzy - prof. Stanisław Baba i dr Jarosław Liberek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - przygotowali tym razem książkę dla bardziej wymagającego odbiorcy. Znajduje się w niej ok. 4 tysięcy idiomatycznych związków wyrazowych zilustrowanych ok. 15 tysiącami cytatów z literatury i prasy. Nie jest to więc słownik wymyślony, odzwierciedlający tylko kompetencję językową autorów, ale słownik źródłowy - prawdziwy dokument języka. Zestaw źródeł, które wykorzystali autorzy, jest imponujący, tak ze względu na ich liczbę, jak i zróżnicowanie. Ten bogaty materiał, będący podstawą słownika, zapewnia mu wiarygodność i atrak­cyjność. Z cytatów można się dowiedzieć bowiem nie tylko tego, jakich związków frazeologicznych dziś używają Polacy, ale i tego, po co ich używają — w jakim kontekście, w jakiej odmianie języka, z jaką intencją. A są to kwestie ciekawe, bo frazeologia, jak zawsze, tak i dziś jest tą sferą języka, w której bardzo silnie odzwierciedla się rzeczywistość.

Można tu znaleźć frazeologizmy stosunkowo nowe, w wielu słownikach nie notowane, np. radosna twórczość,puścić kogoś w skarpetkach, szczęka komuś opadła, Mrozek by tego nie wymyślił. Ale można też znaleźć dawniejsze, użyte w nowych kontekstach. Oprócz definicji i cytatów autorzy podają schematy łączliwości składniowej, które pomogą uniknąć błędów gramatycznych. Przytaczają też informacje o pochodzeniu niektórych związków frazeologicznych, wskazując na ich rodowód w Biblii, kulturze antycznej, historii, literaturze lub np. polityce.

Z całą pewnością czeka na opracowanie wielki słownik frazeologiczny polszczyzny, następca słownika Skorupki. Mamy nadzieję, że niniejszy słownik przybliży nas do niego i że pozwoli Czytelnikom lepiej poznać zasoby frazeologiczne polszczyzny, sposób użycia frazeologizmów i ich funkcjonowanie we współczesnym języku.